Wystartował Malta Festival Poznań 2023. Jaki program na czwartek?
Muzyczno-teatralna parada przeszła od mostu Chrobrego do Bramy Poznania – tym kolorowym korowodem zaczęła się oficjalnie 33. edycja Malta Festival Poznań. Zaraz po tym wydarzeniu Hanna Banaszak wyśpiewała muzyczną puentę premierowego dnia i tym samym uczyniła preludium do dzisiejszego święta patronów Poznania. Wcześniej jedną z największych sal Poznania wypełnił najpierw swoimi czytelnikami i czytelniczkami, a potem żartami Orhan Pamuk, bohater maltańskiego Portretu Artysty. Chwilę później w tym samym miejscu Agnieszka Ayşen Kaim opowiadała o osmańskim dziedzictwie sztuki opowieści. W Baraku Kultury zagrano spektakl Genesis. Wieczór zakończył się w Centrum Festiwalowym, gdzie festiwalowicze i festiwalowiczki testowali parkiet podczas pierwszych DJ setów.
Ogromnym zainteresowaniem cieszyło się spotkanie autorskie z Orhanem Pamukiem. Turecki pisarz, który w 2006 roku odebrał Nagrodę Nobla, jest bohaterem tegorocznego Portretu Artysty. Z czytelnikami i czytelniczkami w Poznaniu spotkał się, by opowiedzieć na temat swojej najnowszej powieści Noce zarazy. Rozmowę poprowadził Michał Nogaś, który poruszył z autorem również temat relacji polsko-tureckich, modernizmu i politycznego autorytaryzmu.
– W Brazylii, na Węgrzech, w Turcji nowoczesność była atrakcyjna 50 lat temu, bo oznaczała np. elektryczność czy wolność osobistą – mówił laureat literackiej Nagrody Nobla. – Dzisiaj wolność to prawa kobiet, mniejszości, imigrantów, to kwestie polityczne i etyczne. Ale wielu ludzi nie popiera np. feminizmu, wstydzi się jednak do tego przyznać. Mówią co innego, a kibicują drugiej stronie. Dlatego sondaże pokazują inne wyniki, a potem wygrywają lub osiągają bardzo dobre wyniki prawicowi populiści. Nowoczesność już nie jest tak atrakcyjna jak pół wieku temu, gdy wiązała się przede wszystkim z nowymi technologiami.
W tej samej sali Auditorium Maximum Collegium Iuridicum Novum fragmenty twórczości Pamuka przywoływała chwilę później Agnieszka Ayşen Kaim w performatywnym wykładzie o tureckich meddahach i aszykach – tradycyjnych tureckich opowiadaczach. Wysłuchaliśmy – bo prowadząca sama jest opowiadaczką – jak zaczynali oni swoje opowieści, a jakimi formułami je kończyli. Dowiedzieliśmy się, jak budowali relację z publicznością, jak przechodzili od opowiadania wielkich eposów i religijnych mitów do opowieści o sprawach codziennych i politycznych oraz co ich występy mają wspólnego ze współczesnym stand-upem, a czym się od niego różnią.
Maltańska inauguracja festiwalu rano i oficjalna parada otwarcia wieczorem
Pierwszym punktem programu były… plakaty, koszulki, torby. Kilkunastoletnią współpracę Malty z poznańskim studiem graficznym Bękarty zaprezentowali w pigułce Krzysztof Ignasiak i Marcin Matuszak. Przy ul. Szyperskiej, w Robię Tylko To Co Lubię, Bękarty pokazali wybrane festiwalowe kreacje, które dla środowiska projektowego już dziś mają muzealną wartość.
Z ul. Panny Marii przez most Biskupa Jordana pod Bramę Poznania przeszła o zmroku parada otwarcia. W formie barwnego, teatralnego korowodu widzowie i widzki wspólnie z artystami i artystkami celebrowali radość spotkania, szacunek i wolność. Dzięki Piotrowi Tetlakowi i Teatrowi Asocjacja 2006 nie zabrakło wielkich teatralnych instalacji, tradycyjnych pegazów i niespodzianek, takich jak płonąca żyrafa. Plastyczno-muzyczne widowisko Siła patyny było dedykowane pamięci prof. Jarosława Maszewskiego, charyzmatycznego pedagoga, który łączył środowiska i działał na rzecz kultury w Poznaniu. Jemu był również poświęcony recital Hanny Banaszak. Oba wydarzenia stanowiły jednocześnie preludium do dzisiejszych imienin patronów Poznania, św. św. Piotra i Pawła.
Ukraina z oddali
Już pierwszego dnia można było obejrzeć spektakl w ramach programu Poznań na Malcie: Genesis w Republice Sztuki Tłusta Langusta. Pochodząca z Kijowa Rimma, Anastasiia z Odessy i poznanianka Ewa prezentują w nim własną, symboliczną opowieść o kobiecej sile. Piękną i pełną emocji, bez raju, Adama i jego żebra, za to z Ukrainą w tle. Spektakl jest grany jeszcze dzisiaj.
Centrum Festiwalowe dostępne dla każdego
O 23.00 premierowo ruszyło Centrum Festiwalowe przy ul. Ratajczaka 44. W budynku Arkadii usłyszeliśmy pierwszy w tej edycji festiwalu DJ set – na konsolecie zagrał Jacob Peeker. Na „domówkę”, bo wieczorna muzyka rozbrzmiewa w tym roku w siedzibie Fundacji Malta, zapraszamy codziennie, do niedzieli.
Wieści o Malcie idą w świat
Orhan Pamuk wziął również udział w konferencji prasowej, na której przedstawiliśmy program 33. edycji Malta Festival Poznań. Pisarz porozmawiał z dziennikarzami i dziennikarkami obecnymi na spotkaniu. Uczestniczyli w nim także przedstawiciele i przedstawicielki podmiotów i instytucji współtworzących festiwal, którym pragniemy podziękować za zaangażowanie: samorządom Poznania i Wielkopolski oraz EFFEA – European Festivals Fund for Emerging Artists – za wsparcie finansowe festiwalu; firmom Toyota Bońkowscy, Tempus Leasing, miastu Kołobrzeg i tamtejszemu Regionalnemu Centrum Kultury im. Zbigniewa Herberta – za sponsoring; portalowi wyborcza.pl, Radiu TOK FM, „Gazecie Teatralnej Didaskalia”, magazynowi „IKS”, a także portalom kulturapoznan.pl i Freshmag – za współpracę patronacką. Za partnerskie działania strategiczne dziękujemy Teatrowi im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwu Literackiemu, Polskiemu Wydawnictwu Muzycznemu, Instytutowi Goethego, Grupie Stonewall, Gminnemu Ośrodkowi Kultury SEZAM w Tarnowie Podgórnym, Stary Browar, a także ToBilet.pl, hotelom Andersia Hotel & SPA i DeSilva, Blue Sky Travel, firmom Texet, Hörmann i Merazet. Dziękujemy również partnerom merytorycznym: Barakowi Kultury, Republice Sztuki Tłusta Langusta. Ponadto magazynowi „Charaktery”, firmom Polskie Karty i P11 Group oraz Fundacji Fanrock, Robię Tylko To Co Lubię i Interparking.
fot. Ana Zhdanova
Rozpoczynamy czwartek
W drugi festiwalowy dzień zapraszamy na wystawę Cały ten druk studia Bękarty – tym razem będzie jej towarzyszyć warsztat z sitodruku prowadzony przez Mikę Starowską. Weźcie z sobą jasne koszulki lub torby – będziemy odtwarzać maltańskie grafiki z lat ubiegłych!
W Centrum Festiwalowym odbędzie się druga, po spotkaniu z Orhanem Pamukiem, debata Forum zatytułowana Laickość w praktyce. O specyfice tureckiego laicyzmu, jego paradoksach i codziennej praktyce porozmawiamy z Ormianko-Turczynką Talyą Balikcioglu, turkolożką tureckiego pochodzenia Agnieszką Ayşen Kaim i reportażystką pomieszkującą w Turcji Marceliną Szumer-Brysz. Na prowadzone przez Michała Nogasia Forum zapraszamy codziennie o godz. 17.00 do Centrum Festiwalowego.
Aleksander Nowak
Wyjątkowym punktem programu będzie wieczorny koncert Ja, Şeküre – prezentacja fragmentów opery Aleksandra Nowaka na podstawie powieści Orhana Pamuka Nazywam się Czerwień. Libretto przeczyta aktor i reżyser Andrzej Chyra, a partie wokalne w aranżacji na kwartet smyczkowy i fortepian wykonają Joanna Freszel, Jan Jakub Monowid i Karol Kozłowski. Opiekę artystyczną nad koncertem sprawuje Marcin Sompoliński.
Dzień podsumujemy muzycznie w Centrum Festiwalowym. Najpierw zagra turecko-holenderski duet Oh Voyage, łączący współczesną elektronikę z tradycyjnymi instrumentami z Bliskiego Wschodu. Noc będzie z kolei należeć do Lili Hauser, która poprowadzi orientalne afterparty z wykorzystaniem downtempo, organic i tech house.
